23 lutego, 2022

Urazy stawu barkowego najczęściej dotykają sportowców, jednak i od tej reguły są wyjątki. Mogą pojawić się również w wyniku przeciążenia podczas wykonywania codziennych obowiązków. Pierwszym symptomem jest uciążliwy ból, który nasila się w trakcie ruchów rękoma. Pojawić się może również zasinienie czy opuchlizna. Jak rozpoznać zwichnięcie barku? Jakie są najczęstsze rodzaje urazów stawu barkowego? Jak długo trwa rehabilitacja?

Przyczyny urazów i zwichnięcia barku

Wśród najczęstszych przyczyny urazów i zwichnięcia barku wymienia się m.in.:

upadek na wyciągniętą rękę lub ramię,
silne, bezpośrednie uderzenie w bark,
niespodziewane, gwałtowne szarpnięcie (np. podczas jazdy tramwajem),
wykręcenie przez kogoś ręki,
niefortunny ruch barku,
podnoszenie zbyt ciężkich przedmiotów,
zbyt intensywny trening,
kontuzje będące wynikiem nieodpowiedniej rozgrzewki lub jej braku,
praca fizyczna ponad siły,
wypadek komunikacyjny,
upadek podczas napadu padaczkowego,
zwyrodnienia stawu barkowego wynikające z uwarunkowań genetycznych lub wieku,
choroby o podłożu reumatycznym,
wiotkość stawów m.in. w zespole Marfana.

Urazy barku stawowego często dotykają osoby aktywne fizycznie – grające w piłkę nożną, siatkówkę, tenisa, hokej oraz uprawiające narciarstwo. Gdy już raz zwichnęliśmy bark, jesteśmy bardziej narażeni na ponowny uraz tego typu.

Najczęstsze urazy stawu barkowego

Urazy stawu barkowego wiążą się z naciągnięciem lub naderwaniem mięśni, ścięgien czy też więzadeł. Wśród najczęściej występujących obrażeń wymienia się:

uszkodzenie stożka rotatorów,
zwichnięcie barku (uszkodzeniu może ulec staw barkowy, otaczającego go więzadła i mięśnie),
niestabilność barku (w przypadku zbyt szybkiego powrotu do aktywności fizycznej po przebytym urazie lub nieprawidłowo prowadzonej rehabilitacji),
przeciążenie stawu barkowego,
zwyrodnienie stawu barkowego związane z licznymi stanami zapalnymi i krwawieniami w obrębie stawu barkowego.

Objawy urazów i zwichnięcia barku

Urazów stawu barkowego w żadnym wypadku nie należy ignorować. Z pewnością, gdy dojdzie do jakiegokolwiek uszkodzenia, pojawią się dokuczliwe objawy. Najczęściej występujące symptomy to m.in.:

intensywny ból w górnej części ramienia, który narasta w czasie ruchów rękoma,
trudności w poruszaniu kończyną,
osłabienie siły mięśniowej kończyny,
uczucie niestabilności stawu,
wystający koniec obojczyka, który po wciśnięciu ponownie „wyskakuje” (tzw. objaw klawisza),
obrzęk i opuchlizna,
zasinienie,
krwiaki,
zniekształcenie wyglądu ramienia,
głowa kości ramiennej może być wyczuwalna w okolicy pachy,
drętwienie, pieczenie lub mrowienie kończyny (gdy uszkodzony zostanie nerw),
może pojawić się również stan podgorączkowy lub gorączka oraz ogólne złe samopoczucie.

Urazy stawu barkowego – jak leczyć?

Gdy zauważymy objawy bólowe lub trudności z poruszaniem barkiem, powinniśmy udać się do lekarza. Niewyleczony uraz może skutkować poważnymi konsekwencjami. Po wykonaniu prześwietlenia (RTG) możliwe jest zdiagnozowanie miejsca i rozległości urazu oraz zastosowanie najlepszego sposobu leczenia.

Zwichnięty bark wymaga nastawienia. Najczęściej wykorzystuje się w tym celu metodę zamkniętą, bezoperacyjną. Pacjent otrzymuje znieczulenie miejscowe lub ogólne. W niektórych przypadkach konieczna może być interwencja chirurgiczna.

W razie urazu stawu barkowego stosowane są zimne okłady, a także leki zawierające paracetamol oraz preparaty przeciwbólowe do stosowania miejscowego (np. w formie żelu). Nie należy używać maści i plastrów rozgrzewających – zwłaszcza od razu po doznaniu obrażenia, ponieważ mogą przynieść odwrotny efekt. Nasilą ból, zwiększając opuchliznę. Z tej formy terapii można skorzystać na dalszym etapie leczenia urazu stawu barkowego. Barku nie powinno się przeciążać, często lekarz rekomenduje jego unieruchomienie za pomocą stabilizującej ortezy.

Rehabilitacja w przypadku urazów stawu barkowego

Po urazie stawu barkowego ważna jest rehabilitacja. Najczęściej polega ona na systematycznych ćwiczeniach rozciągających mięśnie. Początkowo ćwiczenia wykonywane są bez obciążenia. Następnie większy nacisk kładzie się na stabilizację stawu oraz zwiększenie siły mięśniowej. Istotna jest terapia manualna, która ma na celu poprawę ruchomości stawu i odblokowanie go. Pacjenci poddawani się fizykoterapii (np. działanie pola magnetycznego, ultradźwięki, laser). Popularny staje się także kinesiotaping.

Ćwiczenia zalecone przez rehabilitanta powinny być wykonywane regularnie – również w domu.

Leczenie wraz z rekonwalescencją po urazie stawu barkowego może trwać ok. 3-6 tygodni. Osoby, które chcą powrócić do dawnej aktywności fizycznej, powinny robić to rozważnie. Pierwszy uraz stawu barkowego zwiększa ryzyko kolejnych w przyszłości.

Porażenie nerwu twarzy: leczenie

Porażenie nerwu twarzowego może dotknąć każdego – bez względu na wiek. W wyniku uszkodzenia włókien nerwu następuje nagły paraliż twarzy. Objawiać się to może deformacją twarzy, niemożnością swobodnego zamknięcia powieki czy obniżonym kącikiem ust. Osoba dotknięta porażeniem ma problem z wyraźną wymową, a zdolność do odczuwania smaków może zostać ograniczona. Jakie są przyczyny tego typu dolegliwości? Jak skutecznie leczyć porażenie nerwu twarzowego?

Jakie są przyczyny porażenia nerwu twarzy?

Porażenie nerwu twarzowego to nagłe porażenie siódmego nerwu czaszkowego. Zazwyczaj nasila się przez 1-2 dni, a następnie osoba nim dotknięta zaczyna zauważać stopniową poprawę. Najczęściej objawy ustępują całkowicie do 2 tygodni, jednak w niektórych przypadkach czas rekonwalescencji może być nieco dłuższy. U nielicznych pacjentów zmiany mogą pozostać na stałe.

Wśród najczęstszych przyczyn porażenia nerwu twarzowego wymienia się m.in.:

udar mózgu,
stwardnienie rozsiane,
zespół Guillaina-Barrego,
zakażenie wirusowe (np. aktywna infekcja wirusem opryszczki),
reakcja alergiczna,
niedoczynność tarczycy,
cukrzyca,
zapalenie ucha środkowego,
ropne zapalenie ślinianki przyusznej
półpasiec,
borelioza,
sarkoidoza,
mononukleoza,
miastenia,
niedobór witaminy A,
guz mózgu,
urazy związane z pęknięciem podstawy czaszki lub złamaniem kości skroniowej,
zatrucie (np. glikolem etylenowym, tlenkiem węgla),
po ekstrakcji korzenia zęba,
jako skutek uboczny przyjmowania niektórych leków.

Czasami przyczyną może być porażenie wrodzone, czyli takie, które jest wynikiem wad genetycznych.

Jakie są objawy porażenia nerwu twarzy?

Nerw twarzowy składa się z włókien czuciowych, ruchowych i autonomicznych. Z tego też względu objawy jego porażenia mogą być różne. Pojawiają się one jednak z reguły po jednej stronie twarzy. Wśród najczęściej występujących symptomów wymienia się m.in.:

obniżony kącik ust,
szeroka szpara powiekowa lub opadająca powieka,
brak możliwości mrugania powieką po stronie porażenia,
brak możliwości uśmiechania się i marszczenia czoła,
upośledzenie łzawienia oraz wydzielania śliny,
wygładzenie fałdu nosowo-wargowego,
zaburzenia artykulacji,
drętwienie mięśni twarzy,
zaburzenie odczuwania smaków (zwłaszcza w przedniej części języka),
trudności z przeżuwaniem,
ból ucha lub za uchem (może pojawić się nawet 1-2 dni przed wystąpieniem paraliżu),
nadwrażliwość na dźwięki (również może pojawić się jeszcze przed wystąpieniem paraliżu).

Jak wygląda diagnostyka?

Przed wdrożeniem odpowiedniego sposobu leczenia lekarz stara się znaleźć przyczynę porażenia nerwu twarzowego. Diagnostyka może opierać się na wykonaniu różnych badań. Najczęściej stosowane są:

badanie neurologiczne składające się z wywiadu z pacjentem oraz analizy czuciowo-ruchowo-wydzielniczych właściwości nerwu twarzowego,
tomografia komputerowa,
elektromiografia,
elektroneurografia,
morfologia krwi, poziom glukozy, TSH, OB i stężenia witaminy B12 – jako wskazówka, gdzie szukać przyczyny porażenia nerwu twarzy.

Jak leczyć porażenie nerwu twarzy?

Sposób leczenia porażenia nerwu twarzy ma związek ze źródłem problemu oraz nasileniem objawów.

Stosowana jest m.in. terapia farmakologiczna, która polega na doustnym przyjmowaniu glikokortykosteroidów. Pacjent zażywa kortykosteroid – prednizon, którego dawka jest stopniowo zmniejszana. Czas terapii to ok. 2 tygodnie. U części osób zaleca się stosowanie acyklowiru o działaniu przeciwwirusowym oraz suplementacja witaminami z grupy B. Jeżeli występuje niedomykalność powieki i niemożność mrugania, należy aplikować sztuczne łzy, które zapobiegną wysychaniu rogówki.

Ważna jest rehabilitacja, która polega na ćwiczeniach mięśni mimicznych, stymulacji nerwowo-mięśniowej oraz fizykoterapii. Im szybciej rozpoczęta zostanie rehabilitacja, tym pacjent szybciej powróci do zdrowia. Fizjoterapeuta może zalecić wykonywanie niektórych ćwiczeń samodzielnie – w domu.

Objawy można łagodzić poprzez masaż mięśni twarzy, którego celem jest zmniejszenie ich napięcia. Ponadto zastosowanie mogą mieć m.in. ultradźwięki, laser, elektrostymulacja, naświetlania lampą oraz magnetoterapia.

W przypadku porażenia nerwu twarzowego zazwyczaj nie stosuje się metod operacyjnych – ze względu na niską ich skuteczność. Interwencja chirurgiczna może mieć zastosowanie w przypadku m.in. przerwania ciągłości nerwu.

U większości osób dotkniętych porażeniem nerwu twarzy poprawa następuje do ok. 2 tygodni. U ok. 5 proc. pacjentów objawy mogą nie ustąpić nigdy – pozostaną na stałe. W przypadku ok. 10 proc. pacjentów pozostać mogą pewne defekty (np. oko przymyka się podczas uśmiechu). Jeżeli dotknęło Cię porażenie nerwu twarzowego – nie czekaj i umów się na wizytę, aby rozpocząć rehabilitację jak najszybciej.